Draugar í stuði
Getur draugurinn þinn flogið?
Gerðu tilraunir með rafhleðslur á Hrekkjavöku. Tekst þér að láta þinn eigin draug fljúga? Hrekkjavökuleikir Elliðaárstöðvar flétta saman tilraunir með raforku, ljós og skugga á skapandi hátt.
Þú þarft:
Klósettpappír
Túss
Skæri
Blöðru eða reglustiku úr plasti
Ullarpeysu/ gæru eða loðinn haus
Hvernig
Klipptu út þinn eigin draug úr örk af klósett pappír. Ef klósettpappírinn er mjög þykkur, má skilja lögin í sundur og nota aðeins einfalt lag af pappír.
Teiknaðu augu með tússlit.
Blástu upp blöðruna og hnýttu endann.
Nuddaðu blöðrunni/reglustikunni við ullarpeysu, gæru eða loðinn haus í 15-20 sekúndur.
Berðu blöðruna að draugnum.
Getur draugurinn þinn flogið?
Af hverju?
Allt efni er búið til úr frumeindum. Í hverri frumeind eru rafeindir (neikvætt hlaðnar), róteindir (jákvætt hlaðnar) og nifteindum (án hleðslu). Oft eru jafn margar rafeindir og róteindir í hverri frumeind en við núning geta rafeindirnar ferðast á milli. Þannig getur blaðran tekið að sér rafeindir úr lopapeysunni og orðið neikvætt hlaðin.
Þegar þú setur tvær rafeindir á sama stað ýta þeir hvor annarri í burtu. En rafeindir elska róteindir. Róteindir eru jákvætt hlaðnar +. Þær eru í kjarna frumeindar og ferðast ekki jafn auðveldlega um eins og rafeindir. Þegar rafeind kemst í návígi við róteind, dragast þær að hvor annarri.
Þegar þú nuddaðir blöðrunni við lopapeysuna, þá tók blaðran á sig rafeindir frá lopapeysunni. Blaðran varð neikvætt hlaðin. Frumeindirnar í klósettpappírörkinni eru óhlaðnar en rafeindirnar í blöðrunni ýta frá rafeindunum í klósettpappírörkinni og dragast að jákvætt hlöðnu frumeindunum og draugurinn flýgur!
Lærðu meira um rafhleðslur
Sýndartilraun með rafhleðslum. PhEt Interactive Simulations.